Секциялық сессия “Қазақстан Республикасының 2030 жылға дейінгі құқықтық саясат тұжырымдамасында ұлттық заңнаманы дамытудың негізгі бағыттары және ҚР Президентінің 2022 жылғы 16 наурыздағы Қазақстан халқына Жолдауы шеңберіндегі заңнама мен құқық қолдану практикасының өзекті мәселелері” атты дөңгелек үстелі 2022 жылғы 13 сәуір

2022ж.13 сәуірде “Тұран” университетінде секциялық сессия – “Қазақстан Республикасының 2030 жылға дейінгі құқықтық саясат тұжырымдамасында ұлттық заңнаманы дамытудың негізгі бағыттары және ҚР Президентінің 2022ж. 16 наурыздағы Қазақстан халқына Жолдауы шеңберіндегі заңнама мен құқық қолдану практикасының өзекті мәселелері” атты дөңгелек үстелі өтті.

TURAN Science FORUM аясындағы “Білім, ғылым және бизнестің интеграциясы: инновациялар мен даму векторлары” дөңгелек үстелінің ұйымдастырушылары құқық ҒЗИ және “құқықтану және халықаралық құқық” кафедрасы болып табылады.

Дөңгелек үстел отырысында Қазақстан Республикасының 2030 жылға дейінгі құқықтық саясат тұжырымдамасындағы ұлттық заңнаманы дамытудың негізгі бағыттары және ҚР Президентінің 2022 жылғы 16 наурыздағы Қазақстан халқына Жолдауы шеңберіндегі заңнама мен құқық қолдану практикасының өзекті мәселелері талқыланды.

Іс-шара бағдарламасы туралы бірнеше сөз:

Дөңгелек үстел жұмысына жетекші ғалым-заңгерлер, мемлекет және қоғам қайраткерлері, ЖОО оқытушылары, магистранттар мен докторанттар қатысты.

“Құқық” ҒЗИ директоры, заң ғылымдарының докторы, профессор Акимжанов Талгат Курманович қылмыстық құқық саласына қылмыстық теріс қылықтарды енгізудің бес жылдық практикасын қорытындылау және содан кейін негізделіп шешім қабылдау туралы ұсыныс айтты. Атап айтқанда, 1997 жылғы ҚР ҚК ескі классикалық құрылымы, яғни қылмыстық құқық бұзушылық (қылмыстық теріс қылық, қылмыс) ұғымынан бас тартып, тек қылмыс ұғымына оралу. Бұл ҚР қылмыстық заңнамасын қоғамдық қауіптілігі жоқ, қылмыстық теріс қылықтарға жататын елеусіз іс-әрекеттерді едәуір жеңілдетуге немесе оларды онша ауыр емес қылмыстар қатарына ауыстыруға және ерекше жағдайларда ғана туындауы тиітіс қылмыстық-құқықтық қатынастар саласындағы айрықшалықты қайтаруға немесе қылмыстық жазаланатын іс-әрекеттердің екі буынды жүйесін дамытуды жалғастыруға мүмкіндік береді. Яғни, қылмыстық құқық бұзушылықтарды (қылмыс, қылмыстық теріс қылық) ҚР қолданыстағы қылмыстық заңнамасына сәйкес келтіру жолымен: мысалы, ҚР ҚК 11-бабының “қылмыстар санаты” атауын “қылмыстық құқық бұзушылықтар санатына” өзгерту. Өйткені бұл қылмыстық жазаланатын іс-әрекеттердің екі буынды құрылымына көбірек сәйкес келеді.

Д.Қонаев атындағы Еуразиялық заң академиясы ректорының кеңесшісі, заң ғылымдарының докторы, Эркин Эрманович Дуйсенов соңғы үш он жылдықта Қазақстан нарықтық экономика құруға бағытталған реформалардың үлкен жолынан өткенін атап өтті. Реформалау процестері өмірдің басқа салаларына да, соның ішінде құқықтық салаларға да әсер еткен болатын. Кейде реформалар – мемлекеттік қызметшілердің қыңырлығы болып көрінеді, алайда, бұл уақыт өте келе өзгеріп отыратын заңдардың кең таралған әлемдік тәжірибесі.

Қазақ халықаралық қатынастар және әлем тілдері институтының профессоры, з.ғ.д., профессор Эдуард Болатович Мухамеджанов Парламент Мәжілісіне саяси партиялардың өту шегін 7% – дан 5% – ға дейін төмендетуге байланысты бірқатар мәселелерді қайта қарау, сайлау бюллетеньдеріне “баршаға қарсы” бағанын енгізу және төменгі буын әкімдерінің тікелей сайлауын енгізу қажет деп санайды. Әрине, бұл жаңалықтардың әрқайсысы мұқият зерттеуді және құқықтық талдауды қажет етеді.

Дөңгелек үстелге қатысушылар Қазақстандағы қаңтар айындағы оқиғаларды, азаматтық қоғам институттарының халықпен өзара іс-қимылын, конституциялық заңнаманы дамытудың негізгі проблемалары мен перспективаларын, сондай-ақ ҚР Президентінің 2022 жылғы 16 наурыздағы Қазақстан халқына Жолдауын қарап, талқылады.