Секциялық сессия “Қазіргі Қазақстан және Қазақстан Республикасының 2030 жылға дейінгі құқықтық саясат тұжырымдамасындағы ұлттық құқықты дамыту: реалийлер мен перспективалар”дөңгелек үстелі 2022 жылғы 14 сәуір

2022 ж.14 сәуірде “Тұран” университетінде– “Қазіргі Қазақстан және Қазақстан Республикасының 2030 жылға дейінгі құқықтық саясат тұжырымдамасындағы ұлттық құқықты дамыту: болмысы мен болашағы” атты секциялық сессиясының дөңгелек үстелі өтті.

TURAN Science FORUM аясындағы “Білім, ғылым және бизнес интеграциясы: инновациялар және даму векторлары” дөңгелек үстелінің ұйымдастырушылары “Құқықтану және халықаралық құқық” кафедрасы және құқық ҒЗИ болып табылады.

Дөңгелек үстелде Қазақстан Республикасының 2030 жылға дейінгі құқықтық саясат тұжырымдамасындағы ұлттық заңнаманы дамытудың негізгі бағыттары және ҚР Президентінің 2022 жылғы 16 наурыздағы Қазақстан халқына Жолдауы шеңберіндегі заңнама мен құқық қолдану практикасының өзекті мәселелері талқыланды. Модерраторлары: Д.А. Оспанова “Құқықтану және халықаралық құқық” кафедрасының меңгерушісі, құқық ғылымдарының кандидаты, қауымдастырылған профессор; Н.Д. Мырзатаев, PhD докторы, қауымдастырылған профессор, “Құқықтану және халықаралық құқық”кафедрасы меңгерушісінің орынбасары.

Дөңгелек үстел жұмысына жетекші ғалым-заңгерлер, мемлекет және қоғам қайраткерлері, ЖОО оқытушылары, магистранттар мен докторанттар қатысты.

Ең бірінші болып Заң ғылымдарының докторы, ЕҰУ заң факультетінің “мемлекет және құқық, конституциялық құқық теориясы мен тарихы” кафедрасының профессоры; Л. Н. Гумилев атындағы Еуразия ұлттық университеті, Қазақстан Республикасы Заңнама және құқықтық ақпарат институтының конституциялық, әкімшілік заңнама және мемлекеттік басқару бөлімінің бас ғылыми қызметкері Е.Б. Абдрасулов “Қазақстан Республикасының құқықтық саясат тұжырымдамасы және заң білімінің сапасын арттыру мәселелері” тақырыбында баяндама жасады. Е.Б.Абдрасулов заң білімінің сапасын арттыру және білім беру бағдарламаларын жетілдіру процесінде туындайтын бірқатар мәселелерді қозғады, қосарланған бағыну идеясына қатысты өз пікірін білдірді. Сондай-ақ Германия мен АҚШ-тағы судьяларды даярлау жүйесін салыстырмалы-құқықтық талдаумен жетекші практика ретінде қарастырды.

Ол білім және ғылым министрлігі, Жоғарғы сот, адвокаттар алқасы сияқты ұйымдармен бірлескен жауапкершілік негізінде теория мен практиканың үйлесімінде ғана заңгерлерді даярлау мүмкін болады деп сендірді. Елімізде студент-заңгерлер маңызды рөл атқаратынын еске сала отырып, көрнекті ғалым гранттар санын көбейтуді, сондай-ақ заңгер мамандығы бойынша кадрлар даярлау сапасын арттыру үшін Министрліктің мемлекеттік гранттар бөлу жөніндегі саясатын қайта қарауды ұсынды. Бұл баяндама қатысушылардың қызығушылығын тудырды және Ермек Баяхметовичке заң білімі бойынша көптеген сұрақтар қойылып, оларға жауап берді.

Екінші спикер, заң ғылымдарының докторы, Қазатисо Құқықтық пәндер кафедрасының профессоры С.Т. Әлібеков “жаңа Қазақстандағы құқықтық саясаттың теориялық аспектілері” тақырыбында баяндама жасады.

Сайлаубек Тынышбекұлы соңғы жылдардағы елдегі саяси жағдай және мемлекеттің құқықтық саясаты туралы айтты. Баяндама жария-құқықтық саясат барысында туындайтын мәселелерді шешудің кейбір тетіктеріне негізделді. Баяндама бойынша көптеген сұрақтар қойылды.

Бұдан әрі сөз Қазақстан Республикасы Экономикалық саясат институтының президенті, заң ғылымдарының кандидаты, экономика ғылымдарының докторы, профессор Қ.Т.Арыстанбековке берілді. Баяндама барысында еліміздің заң шығарушы органының маңызы, оның экономикалық және құқықтық мәселелерде дамуы, сондай-ақ оны жетілдіру жолдары қарастырылды. Сондай-ақ, Қайырбек Төлендіұлы Парламенттегі билеуші партиялар санының елдің ЖІӨ-не әсерін зерттеу нәтижелерімен бөлісті. Парламенттің елдің экономикалық өсуінде маңызды рөл атқаратыны атап өтілді. Тақырыптың балғындығы мен өзектілігі қатысушыларды бей-жай қалдырмады, олар спикерге бірнеше сұрақтар қойып, өз қызығушылықтарын білдірді.

Абай Мырзахметов атындағы Көкшетау университетінің заң ғылымдарының кандидаты, доцент, профессор С.С.Капсалямова “Қазақстан Республикасының цифрлық бюджетінің құқықтық табиғатының кейбір мәселелері” тақырыбындағы баяндамасында бюджетті құқықтық реттеудің кейбір мәселелерін, атап айтқанда, елде цифрландыруды енгізуді, сондай-ақ қаржы саласындағы өзекті мәселелердің пайда болуын, бюджет құқығы субъектілерін қайта қарау қажеттілігін атап өтті. Электрондық қаржы операциялары, ақша аударымдары, электрондық және қаржы операциялары, оның ішінде олардың заңды жауапкершілігі мен қауіпсіздігі саласындағы мәселлерде қозғалды. Тақырыптың өзектілігі көптеген әріптестерімізді қызықтырды.

Сондай-ақ, “Тұран” университетінің 2 курс докторанты М.Баян “Сақтандыру қатынастарының дамуының қазіргі кезеңінде Қазақстанның құқықтық жүйесіндегі сақтандыру құқығының орнын анықтау мәселесі” тақырыбында баяндама жасады. Ол Қазақстандағы сақтандыру саласын құқықтық реттеуді зерттеу нәтижелерімен бөлісті, сондай-ақ сақтандыру құқығының қолданылу саласы туралы мәселе бойынша әлі күнге дейін отандық ғалымдар арасында бірыңғай пікір жоқ екенін ескере отырып, өз тұжырымдамасын ұсынды.

PhD докторы, қауымдастырылған профессор, “Тұран” университетінің “Құқықтану және халықаралық құқық” кафедрасы меңгерушісінің орынбасары Н.Д. Мырзатаев білім, ғылым және бизнесті интеграциялау процесінде құқықтық тұжырымдамалар мен мемлекеттік стратегиялық бағдарламалар талқыланғанын атап өтті. 2020-2025 жылдарға арналған құқықтық тұжырымдамаға назар аудара отырып, ол Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген білім мен ғылымдағы негізгі міндеттердің орындалуын қамтамасыз ету мәселесін көтерді және оларды шешу механизміне қатысты өз ойымен бөлісті. Ол білім берудің негізгі мақсаты “білім туралы” ҚР Заңында айқындалған білім сапасы болып табылатынын атап өтті.

Келісілген кездесу өткізіліпі, қатысушылар сұрақтар қойып, өз пікірлерімен бөлісті.

Заң ғылымдарының кандидаты, қауымдастырылған профессор, “Құқықтану және халықаралық құқық” кафедрасының меңгерушісі Д.А. Оспанова ұсынымдар мен ұсыныстар қарарымен сөз сөйледі. Ол барлық қатысушыларға қызықты және өзекті мәселелерді талдап оларды шешу бойынша пікір алмасқаны үшін алғыс айтты.